Wraz z początkiem 2019 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego. Przewiduje on szereg znaczących zmian w ustawie, które celują w nieuczciwych podatników, a ostatecznie mają zapewnić dalsze uszczelnianie systemu podatkowego.

Zmiany będą dotyczyć przede wszystkim:

• ograniczenia możliwości skorzystania z czynnego żalu,
• wydłużenia okresów przedawnień przestępstw i wykroczeń skarbowych,
• podwyższenia kar za przestępstwa skarbowe i wykroczenia,
• zmniejszenia progów wartości, od której przewiduje się zwiększony próg karalności.

Modyfikacja skuteczności instytucji czynnego żalu w postępowaniu karno-skarbowym

Do tej pory możliwe było skorzystanie z instytucji czynnego żalu już po wykryciu danego przestępstwa czy wykroczenia skarbowego, podczas kontroli przez uprawniony organ podatkowy, jednak inny niż finansowy organ postępowania przygotowawczego. Instytucja ta z założenia miała służyć do uwolnienia od odpowiedzialności tych sprawców czynów zabronionych, którzy z własnej inicjatywy i woli, ujawnią nieprawidłowości, zanim zrobi to uprawniony organ postępowania przygotowawczego. Po zmianach niedopuszczalne będzie skorzystanie z instytucji czynnego żalu, gdy do ujawnienia przestępstwa doszło w trakcie czynności podejmowanych przez jakikolwiek inny organ, m.in. w trakcie dokonywania czynności sprawdzających. Jest to kolejne działanie uniemożliwiające dokonanie skutecznej korekty przez podatnika, która powinna co do zasady uwalniać podatnika od negatywnych skutków prawnych.

Wydłużenie okresów przedawnień

Okres przedawnienia karalności wykroczeń skarbowych zostanie, zgodnie z proponowanym projektem, wydłużony z obecnych 3 lat do 4 lat. Ponadto przedawnienie należności publicznoprawnej nie będzie miało wpływu na przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego związanego z uszczupleniem lub narażeniem na uszczuplenie tejże należności. W praktyce będzie to oznaczać, że nawet jeśli przedawnieniu ulegnie zobowiązanie podatkowe, to i tak organy będą nadal uprawnione do nałożenia na podatnika zwrotu korzyści uzyskanej z popełnienia przestępstwa.

Kary za przestępstwa skarbowe i wykroczenia

Projekt przewiduje podniesienie kar za przestępstwa skarbowe. Zmianie ulegnie najniższa możliwa kara, bowiem projekt zakłada podniesienie najniższej liczby stawek dziennych kary grzywny wymierzanej za przestępstwo skarbowe z 10 do 20. Po wejściu w życie nowych przepisów kara ta wyniosłaby 1500 zł zamiast obecnych 750 zł.

Projekt ustawy nowelizującej zakłada również podniesienie wysokości górnej granicy kary grzywny orzekanej w postępowaniu mandatowym z dwukrotnej do pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Zwiększenie tej granicy ma służyć rozszerzeniu zakresu obejmowanego przez postępowanie mandatowe.

Zmianie miałaby ulec także wysokość sankcji za niewpłacanie podatku w terminie z obecnej wartości 20-krotności minimalnego wynagrodzenia (45 000 zł) do 720 stawek dziennych (wartość rozpatrywana indywidualnie, jednak nie mniej niż 54 000 zł).

Zmniejszenie progów wartości, od której przewiduje się zwiększony próg karalności

Za uszczuplenia podatkowe „dużej” i „wielkiej” wartości podatnicy odpowiedzą od znacznie niższych kwot niż dotychczas. Zmiany oznaczają surowsze karanie i częstszą kwalifikacje przestępstw o dużej i wielkiej wartości. Czyn zabroniony o dużej wartości ulegnie zmianie z ponad 500-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia do 300-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Uszczuplenie o dużej wartości będzie więc już od 675 000 zł zamiast 1 125 000 zł. Uszczuplenie o wielkiej wartości zaczynać się będzie od 1 125 000 zł (500-krotność minimalnego wynagrodzenia) zamiast wcześniejszych 2 250 000 zł (1000-krotność minimalnego wynagrodzenia).

W związku z nieuchronnym wejściem w życie planowanych zmian w Kodeksie karnym skarbowym oferujemy Państwu przygotowanie szczególnej procedury minimalizującej ryzyka karne oraz karnoskarbowe.