5 stycznia 2019 r. weszła w życie nowelizacja z 9 listopada 2018 r. Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: „KPC”), która daje prawo byłym wspólnikom spółek: partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej do ochrony sądowej praw przed roszczeniami wierzycieli spółki osobowej.

Nowelizacja likwiduje niezamierzoną dyskryminację wspólników spółek osobowych innych niż jawna, która stała się efektem ubocznym  wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2017 r. (sygn. akt SK 31/15). Zmiana polega na przyznaniu byłemu wspólnikowi, jako dłużnikowi możliwości ochrony sądowej swoich praw przed roszczeniami wierzycieli spółki osobowej. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której byli wspólnicy spółek osobowych ponosiliby odpowiedzialność osobową za zobowiązania spółki bez możliwości obrony przed sądem. Nowela dodaje art. 778¹ k.p.c. zdanie drugie, zgodnie z którym wyłączona zostaje możliwość stosowania rozszerzonej wykonalności tytułu egzekucyjnego w odniesieniu do byłych wspólników wszystkich spółek osobowych. Do postępowań o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki partnerskiej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej wszczętych i niezakończonych przed 5 stycznia stosuje się przepis w nowym brzmieniu.

Do tej pory, gdy wierzyciel występował do sądu o rozstrzygnięcie sporu ze spółką, były wspólnik mający status dłużnika subsydiarnego nie dość, że nie miał formalnej możliwości uczestniczenia w postepowaniu sądowym, co więcej nie wiedział nawet, że takie postępowanie się toczy. A to wynikało z treści art. 778 ¹ KPC, zgodnie z którym tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Przepis ten Trybunał  Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją (wyrok z 3 października 2017 r., sygn. akt SK 31/15). Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 778¹ k.p.c. utracił moc 10 października 2017 r. w zakresie, w jakim dopuszcza nadanie przez sąd tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko spółce jawnej, klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki, niebędącemu już wspólnikiem w chwili wszczęcia postępowania w sprawie, w której wydany został tytuł egzekucyjny przeciwko spółce jawnej.

W związku z powyższym, doszło do zróżnicowania sytuacji byłych wspólników różnych typów spółek osobowych, gdyż wyrok dotyczy jedynie byłych wspólników spółki jawnej ze względu na ograniczenia formalne TK do rozstrzygania w granicach podstawy rozstrzygnięcia. Jednakże TK zalecił podjęcie działań legislacyjnych mających na celu dostosowanie przepisów do pozostałych spółek, czego wynikiem jest przedmiotowa nowelizacja.