Pomiędzy podmiotami powiązanymi, w szczególności wewnątrz grup kapitałowych, dochodzi do wielu różnych transakcji i zdarzeń, które mają na celu usprawnienie zarządzania strukturą kapitałową oraz zwiększenie efektywności prowadzonej działalności gospodarczej. W praktyce bardzo istotne jest zidentyfikowanie wśród tych operacji transakcji restrukturyzacyjnych podlegających obowiązkom związanym z cenami transferowymi. Z tej perspektywy niezwykle ważne znaczenie ma nowelizacja przepisów o cenach transferowych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku.

W świetle dotychczas obowiązujących przepisów definicja „restrukturyzacji” obejmowała swoim zakresem: ,,przeniesienie pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk”.

Obecnie, od 1 stycznia 2019 r., w wyniku zmian przepisów o podatkach dochodowych,
pojęcie „restrukturyzacji” zostało zdefiniowane w §2 pkt 1 oraz §16 -§18 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych ( dalej: „Rozporządzenie MF”).

Zgodnie z §2 pkt 1 Rozporządzenia MF, na potrzeby przepisów o cenach transferowych (w celu zapewnienia stosowania zasad rynkowych) przez „restrukturyzację” rozumie się reorganizację:

• obejmującą istotną zmianę relacji handlowych lub finansowych, w tym również zakończenie obowiązujących umów lub zmianę ich istotnych warunków, oraz
• wiążącą się z przeniesieniem pomiędzy podmiotami powiązanymi funkcji, aktywów lub kategorii ryzyka, jeżeli w wyniku tego przeniesienia przewidywany średnioroczny wynik finansowy podatnika przed odsetkami i opodatkowaniem (EBIT) w trzyletnim okresie po tym przeniesieniu uległby zmianie o co najmniej 20% przewidywanego średniorocznego EBIT w tym samym okresie, gdyby nie dokonano przeniesienia.

Pomimo, iż definicja „restrukturyzacji” w nowych przepisach została bardziej uszczegółowiona i skonkretyzowana, to i tak nie eliminuje ona wątpliwości co do tego, które transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi podlegają regulacjom dotyczącym cen transakcyjnym. W tym miejscu pojawia się m.in. problem prawidłowego zinterpretowania „nowych kryteriów” kwalifikacji danej transakcji lub zdarzenia jako restrukturyzacji (tj., jak w praktyce należy rozumieć  pojęcie „istotnych zmian relacji handlowych lub finansowych”) oraz pytanie o kwestie techniczne związane z obliczeniem  wskaźnika EBIT.

Powyższe zmiany mają o tyle istotne znaczenie, iż bezpośrednią konsekwencją uznania danej operacji lub zdarzenia pomiędzy podmiotami powiązanymi za transakcję restrukturyzacyjną w rozumieniu przepisów o cenach transferowych jest konieczność określenia wynagrodzenia z tytułu takiej restrukturyzacji (po uprzednim potwierdzeniu zasadności wypłaty takiego wynagrodzenia).

W rozdziale Rozporządzenia MF poświęconym restrukturyzacji (§16) wprost wskazano, że badając zdarzenia restrukturyzacyjne należy weryfikować warunki ustalone lub narzucone między podmiotami powiązanymi w wyniku restrukturyzacji, w tym zasadność wprowadzenia i wysokość wynagrodzenia wypłacanego w związku z restrukturyzacją. Należy również dodać, iż po raz pierwszy w polskich przepisach określono etapy, z jakich powinno składać się badanie porównywalności w przypadku restrukturyzacji (§17 Rozporządzenia MF). Co istotne, nowe przepisy dotyczące cen transferowych przewidują wprowadzenie dodatkowego zobowiązania podatkowego, które będzie mogło zostać zastosowane w sytuacji, gdy organ podatkowy ustali cenę rynkową w transakcji z podmiotem powiązanym i będzie ona odbiegała od tej ustalonej przez strony.

Wyjaśniając trzeba również wskazać, iż podatnicy zawierający transakcje z podmiotami powiązanymi są zobowiązani również m.in. do przygotowania dokumentacji podatkowej cen transferowych oraz do przedstawienia jej organom podatkowym wraz z wymaganymi informacjami. Uchybienie powyższym obowiązkom może stanowić przestępstwo skarbowe. Tym samym ryzyko odpowiedzialności z tytułu niedopełnienia opisanych powyżej obowiązków może powstać na dwóch płaszczyznach,
tj. na poziomie spółki jako podatnika oraz na poziomie osób fizycznych odpowiedzialnych za niedopełnienie obowiązków przez spółkę.

Mając powyższe na względzie zwracamy uwagę na ryzyka i konsekwencje, jakie niesie ze sobą przedmiotowa zmiana przy okazji dokonywania różnych operacji reorganizacyjnych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w szczególności takich jak:

• połączenie, podział i przejęcie podmiotów,
• przeniesienie aktywów (w tym wartości niematerialnych) o kluczowym znaczeniu dla prowadzonej działalności,
• przeniesienie całego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części,
• przeniesienie praw wynikających z istotnych umów,
• istotna zmiana profilu funkcjonalnego danego podmiotu – przejęcie nowych, istotnych funkcji lub zaprzestanie ich wykonywania,
• umowna zmiana warunków współpracy, jeśli istotnie zmienia dotychczasowy rozkład ryzyk
  i korzyści.

Niezależnie od powyższego, każdy przypadek reorganizacji w ramach grupy kapitałowej albo pomiędzy podmiotami powiązanymi wymaga weryfikacji, czy podjęte albo planowane działania stanowią, albo mogą stanowić restrukturyzację w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. Powyższe może okazać się niezwykle istotne w szczególności w przypadku zawierania ryzykownych transakcji i transakcji o dużej wartości:

Dlatego, jeżeli potrzebujecie Państwo:

• szkolenia wewnętrznego w celu omówienia nowych zasad dotyczących cen transferowych
  i obowiązków z nimi związanych,
• zidentyfikowania sytuacji, które mogą stanowić restrukturyzację na gruncie przepisów
  o cenach transferowych z jej konsekwencjami,
• zbadania lub sporządzenia dokumentacji cen transakcyjnych,
• obsługi prawnej oraz podatkowej w zakresie procesu restrukturyzacji kapitałowej poszczególnych podmiotów oraz całych grup kapitałowych

zachęcamy do kontaktu.