1. Zmiana interpretacji ogólnej dotyczącej stawki VAT na wykonanie mebli w zabudowie

W dniu 1 czerwca 2020 r. została opublikowana interpretacja ogólna Ministra Finansów sygn. PT3.8101.2.2020 w sprawie opodatkowania stawką VAT usług wykonania trwałej zabudowy meblowej w obiektach budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Minister Finansów zmienił w ten sposób poprzednio wydaną interpretację ogólną, dotyczącą wskazanego zagadnienia (sygn. PT10/033/5/133/WLI/14/RD z 31 marca 2014 r.).

Wydanie nowej interpretacji ogólnej zostało uzasadnione koniecznością uściślenia cech zabudowy meblowej, które pozwalają na uznanie jej wykonania za świadczenie opodatkowane 8% VAT. Treść poprzedniej interpretacji pozostawała bowiem niespójna z ukształtowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych.

Minister Finansów stwierdził, że wykonanie zabudowy meblowej stanowi usługę modernizacji określonego rodzaju lokali lub budynków, opodatkowaną 8% VAT, jeżeli o walorach użytkowych wykonanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie jej elementów zabudowy z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego. Połączenie to powinno uniemożliwiać przesunięcie zabudowy w inne miejsce. Po demontażu zabudowa meblowa powinna być niezdatna do użytku, bowiem możliwość jej użytkowania następuje dopiero w momencie przymocowana do elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego.

W konsekwencji, świadczenie spełniające powyższe warunki jest świadczeniem kompleksowym, w którym dominuje element usługowy, zaś dostawa towaru ma charakter pomocniczy. Jeżeli więc spełnione są przesłanki charakteru lokalu lub budynku, którego modernizacja dotyczy, usługa podlega opodatkowaniu stawką 8% VAT.

2. Nowa matryca stawek VAT – usługi budowlane

Od 1 lipca 2020 r. weszły w życie przepisy Ustawy o VAT, wprowadzające nową matrycę obniżonych stawek opodatkowania. Poprzedni planowany termin wejścia w życie nowelizacji – 1 kwietnia 2020 r. – został przesunięty z powodu epidemii koronawirusa.

Z perspektywy opodatkowania VAT usług związanych z budownictwem, nowelizacja nie przyniosła zasadniczych zmian. Niemniej, w treści art. 41 ust. 12 Ustawy o VAT uwzględniono opodatkowanie stawką obniżoną VAT (8%) robót konserwacyjnych, które zostały zdefiniowane jako roboty mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części, innych niż remont. Stawki 8% VAT nie stosuje się, jeżeli wartość towarów bez podatku wliczanych do podstawy opodatkowania świadczenia robót konserwacyjnych przekracza 50% tej podstawy.

3. Przesłanki stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości – udostępnienie infrastruktury kolejowej

WSA w Warszawie rozstrzygnął na korzyść podatnika spór w zakresie stosowanie zwolnienia z podatku od nieruchomości, przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Przepis ten przewiduje zwolnienie z opodatkowania dla gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej, w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, która jest udostępniana przewoźnikom kolejowym.

Spór dotyczył oceny, czy pojęcie „udostępniania” wskazane w treści ustawy podatkowej należy rozumieć w znaczeniu potocznym (korzystnym dla podatnika), czy też w znaczeniu przewidzianych w odrębnych przepisach (jak twierdził organ podatkowy). Sąd w wyroku z dnia 11 lutego 2020 r. sygn.. III SA/Wa 963/19 przychylił się do stanowiska podatnika. Stwierdził, że w przypadku udostępnienia w znaczeniu potocznym przewoźnikom kolejowym bocznicy kolejowej oraz innych elementów infrastruktury, cała działka ewidencyjna gruntu, na których znajdują się te obiekty, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

4. Wydanie nieruchomości nie jest warunkiem koniecznym rozpoznania dostawy towarów dla celów VAT – wyrok NSA

W praktyce organów podatkowych od lat wskazywany jest pogląd, że dostawa towaru nie musi być tożsama ze sprzedażą w rozumieniu kodeksu cywilnego. Możliwa jest więc dostawa w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT, jeżeli nastąpiło zbycie w nieruchomości w sensie ekonomicznym (np. lokal został wydany nabywcy, jeszcze przed podpisaniem umowy sprzedaży).

Czy więc przeniesienie prawa własności pozostaje bez znaczenia dla rozpoznania dostawy towarów? Spór w tym względzie zawisł przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W wyroku z dnia 13 maja 2020 r. sygn. I FSK 2072/19 sąd stwierdził, że dla dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT, wystarczy zawarcie ważnej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Nie jest istotne wydanie nieruchomości. Skutkiem przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym (cywilistycznym) jest uzyskanie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Możliwość taką, zdaniem sądu, ma właściciel bez względu na to, czy nieruchomość pozostaje w jego władaniu.

5. Czy kwota wynagrodzenia wypłacona za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu może stanowić KUP – wyrok NSA

Z perspektywy normy prawnej, zawartej w ustawie podatkowej, nie jest istotne jak świadczenie zostanie określone: wynagrodzenie, odszkodowanie, kara umowna itp. Ważne jest natomiast to, by z obiektywnego porównania jego wartości z wysokością potencjalnych ciężarów możliwych do poniesienia przez podatnika, wynikał gospodarczy, finansowy sens takiej operacji – taki wniosek płynie z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 187/18.

Spór w tej sprawie dotyczył możliwości uznania za koszt podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych kwoty wynagrodzenia wypłaconej przez najemcę wynajmującemu za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, na podstawie porozumienia stron. Organ podatkowy argumentował, że rozwiązanie umowy nie przynosi żadnego przysporzenia, nie generuje przychodu, w związku z czym wskazany wydatek nie może być kosztem podatkowym. Natomiast sądy administracyjne w obu instancjach wskazały, że pogląd organu podatkowego jest błędny. Okoliczności stanu faktycznego pozwalały bowiem na uznanie, że podatnik, podejmując decyzję o przedterminowym rozwiązaniu umowy najmu za porozumieniem i zapłacie wynagrodzenia, osiągnie dzięki temu więcej korzyści, niż w przypadku kontynuacji umowy. W konsekwencji, zdaniem NSA, w rozpoznawanej sprawie wydatki z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu spełniają kryteria wskazane w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizyczny, a co za tym idzie powinny zostać zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodu skarżącego