W grudniu 2022 r. podpisana została ustawa implementująca do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywę Omnibus. Zgodnie z wcześniejszymi prognozami ustawodawca nie pozostawił przedsiębiorcom zbyt wiele czasu na przygotowanie do nadchodzących zmian, gdyż ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw zaczęła obowiązywać już od 1 stycznia 2023 r. [1]

Przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie rozpoczęli prac nad dostosowaniem się do nowych obowiązków, powinni niezwłocznie je wdrożyć. Podmioty, które przygotowały się do zmian na podstawie projektów planowanych przepisów, muszą zweryfikować, czy odpowiadają one finalnej wersji nowelizacji.

Przypominamy, że nowelizacja zawiera postanowienia skierowane w szczególności do przedsiębiorców oferujących swoje towary na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa, ale także w sklepach stacjonarnych oraz dostawców platform e-commerce, czy dostawców wyszukiwarek internetowych.

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany wprowadzone nowelizacją:

NOWE ZASADY DOTYCZĄCE PROMOCJI CENOWYCH

W każdym przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi, obok informacji o obniżonej cenie, przedsiębiorca ma obowiązek informowania konsumenta o najniższej cenie tego towaru lub usługi obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Obowiązek ten dotyczy również produktów znajdujących się w sprzedaży przez okres krótszy niż 30 dni. W takim przypadku obok obniżonej ceny powinna pojawić się informacja o najniższej cenie, która obowiązywała w okresie od dnia wprowadzenia tego produktu do sprzedaży do dnia rozpoczęcia obniżki.

UREGULOWANO ZASADY DOTYCZĄCE PREZENTOWANIA OPINII O PRODUKTACH

Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorcę, który udostępnia daną opinie, obowiązek poinformowania konsumenta o tym, czy publikowane przez platformę opinie o danym produkcie lub usłudze były poddawane weryfikacji autentyczności, czyli czy zapewnił, że publikowane wypowiedzi pochodzą od konsumentów, którzy używali dany produkt lub go nabyli. Przedsiębiorca, który poinformuje konsumentów, że nie dokonuje takiej weryfikacji, nie będzie musiał podejmować dodatkowych działań. Przedsiębiorca, który deklaruje że opinie pochodzą od osób, które korzystały z danej oferty, musi weryfikować prawdziwość tej informacji. W praktyce dopełnienie tego obowiązku może nie być łatwe i oznacza konieczność podjęcia adekwatnych środków umożliwiających taką weryfikację. Przykładowo komentarze o produkcie lub usłudze mogą zostawiać tylko osoby zalogowane na koncie użytkownika, z którego kupiono dany produkt.

SPRZEDAWCA MA OBOWIĄZEK INFORMOWANIA O PLASOWANIU W WYNIKACH WYSZUKIWANIA

Rozszerzony został obowiązek informacyjny spoczywający na przedsiębiorcach obsługujących internetowe platformy handlowe. W przypadku, gdy udostępnia się konsumentom możliwość wyszukiwania produktów oferowanych przez różnych przedsiębiorców lub konsumentów najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość, dostawca internetowej platformy handlowej jest zobowiązany przekazać konsumentowi ogólne informacje dotyczące głównych parametrów decydujących o plasowaniu przedstawionych ofert oraz względnym znaczeniu tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami. Przez plasowane rozumie się zasadniczo przyznawanie określonej widoczności produktom lub wagi nadawanej wynikom wyszukiwania przez przedsiębiorców, którzy udostępniają funkcję wyszukiwania internetowego.  Konsument będzie musiał być zatem poinformowany o tym jakie kryteria zostały użyte przy układaniu listy wyników wyszukiwania dla danego produktu. Chodzi tu o wskazanie parametrów decydujących o kolejności prezentowania ofert, takich jak kryteria uwzględnione w stosowanych algorytmach decydujących o mechanizmach obniżania lub podwyższania miejsca danej oferty.

Ponadto konsument musi zostać poinformowany, jeżeli oferta wyświetlona w wynikach wyszukiwania stanowi płatną reklamę lub co do których ofert prezentujący je przedsiębiorca otrzymał wynagrodzenie w celu lepszego plasowania danego produktu w ramach wyników wyszukiwania.

KONIECZNOŚĆ INFORMOWANIA O INDYWIDUALNYM DOSTOSOWANIU CEN DEDYKOWANYCH DLA KONKRETNEGO KUPUJĄCEGO

Przedsiębiorcy mają obowiązek informowania konsumentów, jeżeli dana cena towaru lub usługi jest indywidualizowana w stosunku do danego kującego. Sprzedawcy działający w branży e-commerce muszą pamiętać o informowaniu o tym, że cena jest indywidualnie dostosowywana w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji. Informacja o zastosowaniu takiego mechanizmu musi zostać przekazana najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli dokonania zakupu. Chodzi tu w szczególności o sytuacje, gdy zbierane wcześniej dane wykorzystywane są następnie do indywidulanego dostosowywania cen dedykowanych dla konkretnej osoby.

SPRZEDAWCA MA OBOWIĄZEK INFORMOWAĆ KONSUMENTA O NUMERZE TELEFONU DO KONTAKTU

Sprzedawca ma obowiązek poinformować konsumentów o numerze telefonu do kontaktu pod którym konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą. Jeżeli sprzedawca umożliwia komunikację za pomocą innych środków komunikacji on-line również ma informować o tym konsumenta.

Ze względu na szeroki zakres projektowanych zmian, powyżej uwzględniono jedynie najważniejsze z nich. Co istotne jednak, dla przedsiębiorców implementacja dyrektywy Omnibus nie stanowi jedynej zmiany w regulacjach dotyczących kwestii konsumenckich. Od 1 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany związane z koniecznością implementacji do polskiego porządku prawnego między innymi tzw. dyrektywy cyfrowej ( tj. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych) oraz dyrektywy towarowej (tj. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE).

W szczególności doniosłe praktyczne znaczenie będą miały tu zmiany dotyczące rękojmi za wady wobec konsumentów, które zostały przeniesione z Kodeksu Cywilnego do ustawy o prawach konsumenta.

Przepisy mają na celu ochronę konsumentów, oznaczają jednak duże zmiany dla przedsiębiorców. W związku z wdrożeniem nowych przepisów od 1 stycznia 2023 roku przedsiębiorcy powinni dostosować m.in:

• regulaminy sklepu internetowego;
• procedury reklamacyjne;
• oświadczenia gwarancyjne;
• formularz odstąpienia od umowy;
• informacje na stronach internetowych dotyczące między innymi: cen promocyjnych, czy parametrów decydujących o kolejności prezentowania ofert;
• zapewnić odpowiednich funkcjonalności stron internetowych dotyczących między innymi weryfikacji autentyczności opinii o sprzedawanych produktach i usługach.

[1] Ustawa o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw z dnia 1 grudnia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2581)

Jeżeli jesteś przedsiębiorcą oferującym swoje towary konsumentom lub prowadzącym działalność w Internecie i potrzebujesz informacji w zakresie zmian obowiązujących do 1 stycznia 2023 roku – zapraszamy do kontaktu już teraz!