Dnia 24 sierpnia 2018 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt zmian ustaw o podatkach dochodowych (PIT/CIT) i Ordynacji Podatkowej. MF chce, aby nowe przepisy weszły w życie już od 1 stycznia 2019 r.

Planowane zmiany budzą znaczne wątpliwości z uwagi na nieprecyzyjne brzmienie wielu projektowanych przepisów. Będziemy na bieżąco informowali Państwa o zachodzących zmianach.

Exit tax

Polscy podatnicy zobowiązani są do zapłaty podatku w Polsce od całości osiąganych dochodów (niezależnie od tego czy dochody te uzyskiwane są w Polsce czy zagranicą). Obowiązku takiego nie  mają osoby, które nie są polskimi rezydentami. Zasadniczym celem wprowadzanej regulacji jest opodatkowanie potencjalnego dochodu, jaki podatnik mógłby uzyskać w Polsce ze sprzedaży danego składnika majątku, w sytuacji gdy podatnik przeniesie ten majątek za granicę, bądź też przestanie być polskim rezydentem.  

Podatek od niezrealizowanych zysków ma wynosić 19% podstawy opodatkowania dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych.  Dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych obowiązywać mają dwie stawki – 3% podstawy opodatkowania (gdy nie ustala się wartości podatkowej składników majątku) i 19% w pozostałych sytuacjach. Istotne jest, że w przypadku osób fizycznych przewiduje się wprowadzenie progu kwotowego w wysokości 2 mln zł – opodatkowanie wystąpi, gdy wartość rynkowa aktywów przekroczy dany próg.

UWAGA

Zmiana może dotyczyć przede wszystkim osób fizycznych, których aktywa warte są więcej niż 2 miliony złotych i które zamierzają zmienić rezydencję podatkową.

CFC

Zmiany mają na celu doprecyzowanie i uszczelnienie regulacji, które dotyczą opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC) poprzez rozszerzenie zakresu przedmiotowego obowiązywania tych przepisów.

CFC ma objąć również takie podmioty, jak zagraniczne fundacje, trusty lub inne podmioty (tytuły) o charakterze powierniczym. W takim przypadku, zastosowanie znajdzie domniemanie prawne powodujące, że w wielu przypadkach podatnikiem może być założyciel, fundator albo beneficjent będący polskim rezydentem podatkowym. Planowane jest również wprowadzenie tzw. szczególnej klauzuli anty-abuzywnej, której celem jest przeciwdziałanie próbom uniknięcia przez podatników wejścia w podmiotowy lub przedmiotowy zakres zastosowania przepisów o CFC.

UWAGA

W obecnym brzmieniu przepisy są niejasne i mogą powodować podwójne opodatkowanie dochodu czy też brak możliwości realnego wykazania dochodu. Z tego względu należy spodziewać się licznych uwag w procesie konsultacji, a w dalszej kolejności doprecyzowania bądź zmian przepisów.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR)

Projektowane zmiany mają na celu zwiększenie oddziaływania dotychczasowych regulacji przeciwdziałających unikaniu opodatkowania. Zgodnie z projektem, w decyzji wydanej przy użyciu przepisów przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR, inne szczególne klauzule np. przy połączeniach i podziałach, przepisach o cenach transferowych itd.) organ podatkowy może nałożyć dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 40% kwoty korzyści podatkowej. W określonych przypadkach decyzja organu może nakładać na podatnika dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 10% podstawy opodatkowania. Projekt przewiduje możliwość podwojenia ww. sankcyjnej stawki (np. w przypadku kiedy korzyść podatkowa przekroczy 15 mln zł) lub nawet jej potrojenie (korzyść powyżej 15 mln zł oraz brak dokumentacji w zakresie cen transferowych).

UWAGA

W prowadzonych procesach reorganizacyjnych (połączenia, podziały, aporty, zmiana struktury kapitałowej), podobnie jak to ma miejsce od lipca 2016 r., od kiedy obowiązują przepisy o GAAR, zalecane jest przygotowywanie uzasadnień ekonomicznych oraz posiadanie pełnej dokumentacji dotyczącej przesłanek ekonomicznych (biznesowych) mających istotny wpływ na podjęcie działań o restrukturyzacji.

IP Box

Projekt zakłada wprowadzenie do polskiego porządku prawnego tzw. „IP Boxu”, zgodnie z którym dochód osiągany z kwalifikowanych praw własności intelektualnej będzie opodatkowany preferencyjną stawką 5%.

Za kwalifikowane prawa własności intelektualnej, projekt uznaje: prawo do wynalazku (patent), dodatkowe prawo ochronne na wynalazek, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, prawo z rejestracji topografii układu scalonego, prawo do programu komputerowego. Prawa te muszą podlegać ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów (tj. co do zasady muszą być zarejestrowane) lub mogą być w trakcie procesu uzyskiwania takiej ochrony (np. mogą być objęte prawem ze zgłoszenia).

Kalkulacja dochodu kwalifikowanego do zastosowania preferencyjnej stawki będzie odbywała się poprzez pomnożenie dochodu uzyskiwanego z własności intelektualnej przez specjalnie wyliczony wskaźnik, zaczerpnięty z wytycznych OECD, wskazanych w ramach tzw. planu działań BEPS. Za dochód z własności intelektualnej uznano: opłaty lub należności wynikające z umowy licencyjnej, która dotyczy własności intelektualnej, dochód ze sprzedaży własności intelektualnej, dochód z własności intelektualnej uwzględniony w cenie sprzedaży produktu lub usługi oraz dochód z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z własności intelektualnej.

Warunkiem korzystania z preferencji będzie prowadzenie szczegółowej ewidencji umożliwiającej dokładne określenie dochodu kwalifikowanego pod ulgę.

UWAGA

Zmiana może korzystnie wpłynąć na wszystkie podmioty, które kreują oraz w dalszej kolejności komercjalizują prawa własności intelektualnej.

Preferencyjne opodatkowanie CIT (9%)

Projekt przewiduje zastąpienie obowiązującej obecnie stawki podatku CIT w wysokości 15% (przewidzianej dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających prowadzenie działalności), stawką podatku w wysokości 9%. Podatek według tej stawki będą płacić podatnicy, których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczą wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Stawka podatku w wysokości 9% nie będzie mogła być stosowana do opodatkowania dochodów pochodzących z zysków kapitałowych.

UWAGA

Zmiana może korzystnie wpłynąć na wszystkich podatników, którzy rozważają założenie nowego biznesu w formie spółki kapitałowej. Ostatecznie przy wyborze formy prowadzenia biznesu należy wziąć pod uwagę wielkość planowanych przychodów oraz przeznaczenie generowanych zysków. Przykładowo – wspólnik spółki osobowej może korzystać z jednokrotnego podatkowania podatkiem dochodowym w wysokości 19%. Niemniej jednak, planowane wprowadzenie tzw. „daniny solidarnościowej” będzie wiązało się z podwyższeniem stawki 19% o kolejne 4% po przekroczeniu progu 1 mln zł.

Odsetki od kapitału pozostawionego własnego jako koszt uzyskania przychodu

Z projektu wynika, że ustawodawca zamierza wprowadzić kolejny instrument mający na celu preferowanie finansowania kapitałem własnym zamiast kapitałem dłużnym. W związku z tym, do kosztów podatkowych będzie można zaliczyć odsetki wyliczone w określony sposób. Trzeba będzie pomnożyć kwotę wniesionej do spółki dopłaty od wspólnika lub zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki przez stopę referencyjną NBP (obecnie wynosi ona 1,5%), powiększoną dodatkowo o 1 pkt procentowy.

Obliczone w ten sposób hipotetyczne odsetki będzie można zaliczyć w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów do kwoty 250 tys. zł. Odsetki te będzie można uwzględniać jako koszt w danym roku podatkowym oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach, pod warunkiem, że w tym okresie nie nastąpi zwrot dopłat lub wypłata z powyższych kapitałów.

UWAGA

Zmiana może korzystnie wpłynąć na wszystkich podatników, którzy rozważają finansowanie spółki kapitałem własnym. Należy dokonać weryfikacji czy umowa spółki kapitałowej pozwala na wniesienie dopłat. Dodatkowo skorzystanie z tej preferencji będzie wiązało się z „zamrożeniem” kapitału własnego w spółce na okres co najmniej trzech lat. Ponieważ kraje, które wprowadziły podobne regulacje, przyznają podatnikom zdecydowanie wyższy limit kosztów, należy spodziewać się licznych uwag w tym zakresie na etapie konsultacji społecznych.

Wprowadzenie nowych zasad raportowania schematów podatkowych „MDR”

Projekt zakłada, że do końca marca 2019 r. doradcy podatkowi, radcowie prawni, adwokaci i inni eksperci po raz pierwszy poinformują szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) o schematach podatkowych. Firmy i doradcy będą zobowiązani do wprowadzenia odpowiednich procedur w zakresie MDR. Projekt przewiduje sankcje w KKS za nieraportowanie MDR lub nieprawidłowe raportowanie.

UWAGA

Warto podkreślić, że regulacje MDR nie naruszają gwarantowanego prawnie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego (m.in. doradcy podatkowi, radcowie prawni czy adwokaci). Zgodnie z projektem, dane podmiotów korzystających ze schematów podatkowych (tzn. klientów) nie będą ujawniane w przypadku braku zwolnienia doradcy z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, doradca podatkowy, adwokat lub radca prawny może zostać zwolniony z tajemnicy zawodowej jedynie przez sąd i jedynie w określonych przypadkach.

Podatek u źródła (WHT)

Planowane zmiany przewidują m.in. zmianę sposobu poboru przez płatników podatku u źródła od należności zagranicznych oraz dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, wypłacanych na rzecz nierezydentów.

Nowy sposób poboru WHT polegać będzie na wprowadzeniu obowiązku poboru podatku przez płatnika, bez względu na zwolnienia ustawowe czy traktatowe. Podatnik będzie mógł zwolnić się z obowiązku poboru WHT pod warunkiem uzyskania opinii organu podatkowego, która potwierdzi, że beneficjent dywidend lub należności licencyjnych, spełnia warunki do zastosowania zwolnień.  Koszt opinii to 2 000 zł, a czas, jaki organ podatkowy będzie potrzebował na jej wydanie, to 6 miesięcy licząc od dnia złożenia wniosku. Opinia będzie ważna przez 36 miesięcy.

Zmiany przewidują również możliwość posługiwania się przez płatników kopiami certyfikatów rezydencji zagranicznych podatników (do tej pory taka praktyka była kwestionowana przez organy) – przy czym dotyczyć to będzie jedynie sytuacji, gdy kwota wypłacanych na rzecz tego samego podmiotu należności nie przekracza 10 000 zł w roku kalendarzowym.

Projekt zakłada także zmiany w zakresie definicji rzeczywistego właściciela należności (tzw. beneficial owner) – w założeniu, odpowiednie zwolnienie podatkowe lub obniżona stawka podatku mają przysługiwać wyłącznie podmiotom będącym faktycznymi właścicielami otrzymywanych należności (przy uwzględnieniu szerszego niż dotychczas kontekstu towarzyszącego wypłatom kwot na rzecz tych podmiotów).

UWAGA

Kluczowe zmiany mają objąć tylko płatności o znacznej wartości – tj.  sytuacje, w których płatnicy będą realizować płatności na rzecz nierezydentów, przekraczające kwotę 2 mln zł.

Kryptowaluty

Uregulowana zostanie kwestia opodatkowania zysku z obrotu tzw. kryptowalutami. Przychody z obrotu walutami wirtualnymi kwalifikowane będą odpowiednio do przychodów z kapitałów pieniężnych (PIT) lub zysków kapitałowych (CIT). Przychody te nie będą łączone z innymi przychodami z kapitałów pieniężnych (zysków kapitałowych) – poniesiona strata nie będzie mogła być odliczona od innych dochodów podatnika (np. ze sprzedaży akcji). Kwalifikacja do źródła przychodów: „kapitały pieniężne”, dokonana zostanie nawet wtedy, gdy podatnik będzie osiągał przychody z obrotu walutami wirtualnymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na równi ze sprzedażą walut wirtualnych (skutkującą powstaniem przychodu), traktowana będzie zapłata takimi walutami za towar, usługę lub prawo majątkowe niebędące walutą wirtualną oraz regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną. Przychód z kapitałów pieniężnych będzie odpowiadał cenie zakupionego towaru lub usługi.

UWAGA

Wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi, niezależnie od tego czy dokonywana na giełdzie, czy też jednostkowo, pozostanie obojętna na gruncie podatku dochodowego.