Z końcem września bieżącego roku rząd przyjął projekt noweli niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (tzw. Pakiet MŚP). W ramach nowelizacji zmodyfikowane mają zostać m.in. przepisy ustawy z dnia15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych („KSH”) dotyczące sposobu rezygnacji członków zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych. Jeszcze do niedawna kwestia ta była przedmiotem sporów doktrynalnych i zróżnicowanej linii orzeczniczej. Aktualnie problem rozstrzyga uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 r.(III CZP 89/15).

Obecnie, w zakresie dotyczącym rezygnacji członków zarządu, spółkę kapitałową reprezentuje zarząd lub prokurent zgodnie z art. 205 § 2 i art. 373 § 2 KSH. Również wtedy, gdy rezygnację składa członek zarządu jednoosobowego lub ostatni członek zarządu wieloosobowego, albo gdy składają ją jednocześnie wszyscy członkowie zarządu wieloosobowego, a spółka nie ma prokurenta. Oświadczenie członka zarządu o rezygnacji z pełnionej funkcji jest kierowane do innego członka zarządu lub prokurenta, zgodnie z zasadą biernej reprezentacji. Oświadczenie o rezygnacji doręczone na adres spółki dochodzi do skutku z chwilą uzyskania przez pozostałego członka zarządu lub prokurenta możliwości zapoznania się z treścią tego oświadczenia w zwykłym toku czynności, a oświadczenie członka zarządu jednoosobowego lub ostatniego członka zarządu wieloosobowego albo wszystkich członków zarządu wieloosobowego rezygnujących jednocześnie – z chwilą doręczenia na adres spółki w sposób umożliwiający podjęcie niezbędnych działań związanych z rezygnacją.

Natomiast w projekcie nowelizacji, w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jedną z ważniejszych zmian jest wprowadzenie do art. 202 KSH nowy § 6, zgodnie z którym jedyny członek zarządu (jak również ostatni członek wieloosobowego zarządu oraz wszyscy członkowie zarządu rezygnujący jednocześnie) składa rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie ich zgromadzenie. Oświadczenie o rezygnacji, które jednocześnie ma być elementem zaproszenia na zgromadzenie, będzie skuteczne następnego dnia po terminie, w którym ma się odbyć zgromadzenie wspólników. W tej sytuacji nie będzie miał znaczenia fakt, czy zwołane zgromadzenie się odbyło i czy w jego wyniku został powołany nowy zarząd.

Zgodnie z projektem, zmiany dotyczą również funkcjonowania spółki akcyjnej, poprzez dodanie nowych zapisów do art. 369 oraz art. 397 KSH. Jedyny członek zarządu (a także ostatni członek wieloosobowego zarządu oraz wszyscy członkowie zarządu rezygnujący jednocześnie) składa rezygnację skierowaną do któregokolwiek członka rady nadzorczej. Natomiast, w braku członków rady nadzorczej, rezygnację będzie należało złożyć akcjonariuszom spółki, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie. Rezygnacja będzie skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie. W pozostałych sytuacjach, kiedy po rezygnacji w zarządzie pozostaną jeszcze inne osoby, obowiązywać będą dotychczasowe zasady.

Konsekwencją zmian może być utrudnienie członkom zarządu rezygnacji ze sprawowanej funkcji i znaczne opóźnienie momentu uzyskania skuteczności dla oświadczenia o rezygnacji, ponieważ jedyny członek zarządu będzie musiał zwołać zgromadzenie wspólników, które, zgodnie z art. 238 KSH,  zwołuje się co najmniej dwa tygodnie przed jego terminem, listem poleconym lub poprzez e-mail, o ile wspólnik wyraził na to zgodę. To oznacza, że członek zarządu nie będzie mógł zrezygnować z dnia na dzień, jak miało to miejsce dotychczas na podstawie stosunku zlecenia.

W efekcie proponowanych zmian, członek zarządu zostanie pozbawiony jednostronnego uprawnienia do rezygnacji z pełnienia funkcji  w wybranym przez siebie momencie. Zaproponowana nowelizacja  będzie miała znaczące konsekwencje w praktyce, ponieważ moment skutecznego złożenia rezygnacji jest kluczowy z perspektywy potencjalnej odpowiedzialności członka zarządu za działania i zaniechania spółki, jak również jej zobowiązania.

Autor: Paulina Maciąg, Prawnik w Zespole Korporacyjnym