1. Nowelizacja przepisów ustaw o podatkach dochodowych

Parlament uchwalił, a prezydent podpisał nowelizację przepisów ustaw podatkowych, głównie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Nowelizacja przepisów została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 2122 oraz 2123 w ostatnim dniu listopada, co stanowiło warunek wejścia w życie tych zmian z początkiem przyszłego roku.

Zmiany te obejmują m.in.:

• Nadanie statusu podatnika CIT spółce komandytowej i niektórym spółkom jawnym, spełniającym przesłanki wskazane w przepisach.  Odpowiednio zmianie ulegają także zasady opodatkowania wspólników spółek osobowych w przepisach regulujących PIT.
• Wprowadzenie definicji spółki nieruchomościowej, która będzie zobowiązana do rozliczenia podatku od zysków kapitałowych z tytułu zbycia udziałów w tejże właśnie spółce nieruchomościowej, w określonych w przepisach sytuacjach. Przedmiot sprzedaży będzie więc jednocześnie płatnikiem podatku. Zapłata zaliczki na podatek obliczonej przy zastosowaniu stawki 19% powinna nastąpić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód do opodatkowania. Brak informacji o wartości sprzedaży nie zwalnia w ww. obowiązku – wówczas bowiem należny podatek jest ustalany na podstawie wartości rynkowej udziałów w spółce będącej przedmiotem transakcji. Jeżeli spółka nieruchomościowa nie ma w Polsce siedziby lub zarządu, będzie obowiązana ustanowić przedstawiciela podatkowego, który będzie zobowiązany pełnić wskazane wyżej obowiązki płatnika oraz będzie odpowiadał solidarnie ze spółką nieruchomościową za jej zaległości podatkowe.
• Obowiązek przygotowania i publikowania sprawozdań z realizacji strategii podatkowej, które powinny obejmować m.in.:

• informacje o stosowanych przez podatnika procesach i procedurach dotyczących obowiązków wynikających z prawa podatkowego i zapewniających ich prawidłowe wykonanie
• liczbę o złożonych informacjach o schematach podatkowych;
• informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej;
• działania restrukturyzacyjne planowane lub podjęte przez podatnika;
• informacje o złożonych wnioskach o interpretacje indywidualne, ogólne lub wiążące informacje stawkowe / akcyzowe;
• informacje dotyczące dokonywania rozliczeń podatkowych podatnika na terytoriach lub w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową

Informacje te udostępniane są w ciągu 12 miesięcy od zakończenia roku podatkowego oraz przesyłane są właściwym organom podatkowym. Niedopełnienie wskazanego obowiązku może skutkować sankcją w wysokości do 250 000 zł.

Zakres zmian w przepisach podatkowych nie kończy się na wskazanych powyżej przykładach, warto więc szczegółowo zweryfikować ich wpływ na prowadzoną działalność. Nowelizacja przepisów o podatkach dochodowych wchodzi w życie zasadniczo od 1 stycznia 2021 r., od tej zasady są jednak wyjątki. Termin zastosowania nowych zasad opodatkowania spółek komandytowych może być decyzją wspólników przesunięty do 1 maja 2021 r.

2. VAT Group w 2021 r. – plany Ministerstwa Finansów

Komitet VAT opublikował informację o rozpoczęciu konsultacji na temat możliwości wprowadzenia przez Polskę wspólnego opodatkowania podmiotów gospodarczych dla celów VAT. Możliwość tę przewidują przepisy Dyrektywy VAT, jednak dotychczas polski ustawodawca nie zdecydował się na ich wdrożenie.

Nie wykluczone, że już w pierwszej połowie 2021 r. sytuacja ulegnie zmianie i zbiorowy podatnik VAT, określany jako „VAT Group” zostanie wprowadzony w Ustawie o VAT. Założenia Ministerstwa Finansów, które aktualnie są na bardzo wstępnym etapie i mogą ulec zmianie, przewidują, następujące wymogi w tym zakresie:

• Grupę VAT będą mogli utworzyć członkowie podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów Ustawy o CIT, a utrata statusu podatkowej grupy kapitałowej będzie skutkować utratą statusu grupy VAT;
• Utworzenie grupy VAT będzie fakultatywne;
• Transakcje pomiędzy członkami grupy nie będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT, zaś transakcja pomiędzy członkiem grupy a podmiotem spoza grupy będzie dostawą lub świadczeniem dokonanym przez grupę VAT;
• Członkowie grupy VAT będą solidarnie odpowiedzialni za jej zobowiązania podatkowe;
• Zostanie określony podmiot wiodący („a holding company”), reprezentujący grupę VAT przez organami podatkowymi, składający w je imieniu deklaracje podatkowej i rozliczający VAT.

Warto zwrócić uwagę, że rozliczenia w ramach grupy VAT mogą nieść istotne korzyści podatkowe oraz poprawę płynności finansowej uczestników grupy VAT. Z pewnością warto zweryfikować ich zakres w ramach danej, konkretnej działalności gospodarczej.

3. Wyrok TSUE dotyczący odliczenia VAT w kontekście zaniechania inwestycji nieruchomościowej

W dniu 12 listopada 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-734/19 ITH Comercial Timisoara SLR. W sprawie tej Trybunał wyjaśniał wątpliwości co do zakresu obowiązku korekty podatku naliczonego, odliczonego przez podatnika realizującego inwestycję nieruchomościową, w sytuacji w której nastąpiło zaniechanie planowanej uprzednio działalności.

Orzeczenie TSUE zapadło w związku ze sporem pomiędzy rumuńskimi organami podatkowymi oraz podatnikiem, realizującym dwie inwestycje budowlane. Organy podatkowe uznały odliczenie naliczonego VAT za błędne, wskazały bowiem, że podatnik miał świadomość istniejących okoliczności, które mogły doprowadzić do nieukończenia projektów (m.in. zmiany planu zagospodarowania przestrzennego), lecz podjął mimo to ryzyko realizacji inwestycji.

TSUE wskazał, że co do zasady nabyte prawo do odliczenia pozostaje zachowane, nawet jeśli później, ze względu na okoliczności niezależne od woli podatnika, nie korzysta on z tych towarów i usług. Nie jest zadaniem organu podatkowego dokonywanie oceny zasadności powodów, które skłoniły podatnika do zaprzestania początkowo planowanej działalności. Organ podatkowy może zwrócić się do podatnika z prośbą o wykazanie, że jego zamiar wykorzystania nabytych towarów lub usług jest potwierdzony obiektywnymi okolicznościami. W szczególności, organ podatkowy może dokonać wskazanej weryfikacji w celu ustalenia, czy celem zaniechania inwestycji nie jest nadużyciem prawa podatkowego. Nie można jednak przyjmować domniemania, że celem zaniechania inwestycji było odniesienie nienależnej korzyści podatkowej. W ocenie Trybunału, w przedstawionej sytuacji podatnik, który zaniechał pierwotnie planowanej działalności, nie ma obowiązku korekty podatku naliczonego, odliczonego w związku z realizacją tej inwestycji.