1. Zmiana umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Holandią.

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 29 października 2020 r. został podpisany protokół zmieniający Konwencją w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu. Jak podkreśla MF, zmiany są efektem udziału Polski w pracach związanych nad projektem OECD BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) oraz podpisania w czerwcu 2017 r. Konwencji MLI, która zawiera szereg rozwiązań uszczelniających obszar międzynarodowego opodatkowania i współpracy podatkowej.

Protokół zawiera m.in.:

• wprowadzenie klauzuli transparentnego podmiotu,
• wdrożenie ogólnej klauzuli umownej przeciwko unikaniu opodatkowania (PPT),
• wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej,
• nowe przepisy dotyczący stałego zakładu (permanent establishment),
• wdrożenie klauzuli transparentnego podmiotu,
• rozbudowanie zasad ustalania rezydencji podatkowej osób innych niż osoby fizyczne posiadające podwójną rezydencję podatkową.

Wdrożone zmiany będą miały wpływ na struktury międzynarodowych grup nieruchomościowych – zarówno w zakresie miejsca opodatkowania zbywania udziałów w spółkach nieruchomościowych, jak i w kwestii opodatkowania holenderskich struktur posiadających nieruchomości położone w Polsce.  Jak wskazuje MF, celem zmian jest uniemożliwienie nadużywania polsko-holenderskiej umowy podatkowej, w szczególności poprzez nieuprawnione czerpanie korzyści przez „puste” spółki. Protokół zabezpieczy prawo Polski do opodatkowania zysku z obrotu udziałami spółek nieruchomościowych, których używa się aby uniknąć podatku od dochodu ze sprzedaży zlokalizowanych w Polsce nieruchomości. Wejście w życie nowych przepisów nastąpi po ich ratyfikacji przez parlament.

2. Pakiet SLIM VAT – prace legislacyjne w parlamencie

W parlamencie toczą się prace legislacyjne nad pakietem uproszczeń w przepisach ustawy o VAT, zaproponowanych przez Ministerstwo Finansów. Pakiet ten, nazywany SLIM VAT, obejmuje m.in.

• Zmianę zasad korekty faktur sprzedaży in minus (nie będzie konieczne badania w którym okresie rozliczeniowym kontrahent otrzymał fakturę korygującą);
• Umożliwienie odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie usług noclegowych, jeżeli usługi te są przedmiotem odsprzedaży;
• Doprecyzowanie niektórych wątpliwości związanych ze stosowaniem przepisów o obowiązkowej płatności podzielonej – w tym usunięcie ograniczenia dopuszczalnych kompensat poza systemem płatności podzielonej do kompensat wynikających z art. 498 k.c.

Projekt ustawy zakłada, że w dominującym zakresie zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. co może być jednak założeniem trudnym w praktyce do zrealizowania. Prace w parlamencie są bowiem na stosunkowo wczesnym etapie procedowania. Niemniej, nowelizacje przepisów ustawy o VAT mogą wchodzić w życie także w trakcie roku podatkowego.

3. Wyrok TSUE otwiera możliwość szerszego zastosowania ulgi na złe długi

Wyrok TSUE w sprawie C-335/19 otwiera podatnikom możliwość zastosowania ulgi na złe długi w sytuacjach, w których dotychczas przepisy ustawy o VAT wykluczały taką możliwość. W orzeczeniu Trybunału podważona została zgodność z przepisami Dyrektywy VAT przesłanek koniecznych wskazanych w przepisach ustawy o VAT. Przepisy ustawy o VAT jednoznacznie wykluczają możliwość skorygowania podatku należnego, jeżeli po stronie dłużnika brak statusu podatnika VAT czynnego oraz lub pozostaje on objęty postępowaniem upadłościowym, restrukturyzacyjnym bądź likwidacji.

Trybunał uznał jednak, że ustawa o VAT nie może wprowadzać dodatkowych warunków, nie przewidzianych w Dyrektywie VAT. Podatnicy nie są więc nimi związani.

W konsekwencji, po orzeczeniu TSUE, podatnicy uzyskują uprawnienie do korekty należnego VAT wynikającego z transakcji, w ramach których podatnik nie otrzymał wynagrodzenia od nabywcy świadczenia. Rozpoczęcie postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego nie powinno w konsekwencji być przesłanką do korekty podatku należnego. Należy przy tym zwrócić uwagę, że organy podatkowe mogą dążyć do zabezpieczenia interesów budżetu państwa poprzez wymaganie analogicznych korekt po stronie dłużnika.

4. Dokonanie kompensaty innej niż wynikającej z art. 498 k.c. narusza obowiązki dokonania rozliczenia przy zastosowaniu split payment

Taki pogląd przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego sygn. 0112-KDIL3.4012.42.2020.3.MŁ, wydanej na wniosek podatnika prowadzącego sprzedaż wskazaną w treści załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Niezastosowanie mechanizmu podzielonej płatności w tej sytuacji spowoduje możliwość powstania sankcji wynikającej z art. 108a ust. 7 ustawy o VAT.

W ocenie organu podatkowego, uregulowanie zobowiązania wobec kontrahenta o wartości powyżej 15.000 zł., które dokumentuje dostawę towarów/świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 poprzez dokonanie kompensaty innej niż wynikającej z art. 498 k.c. oznaczać będzie naruszenie obowiązku zastosowania płatności podzielonej. W ocenie organu podatkowego, przepisy podatkowe narzucają więc dostępne metody rozliczeń wzajemnych zobowiązań pomiędzy stronami umowy, wskazując na konieczność zastosowania mechanizmu płatności podzielonej.

Takie stanowisko odnaleźć można również w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.267.2020.2.MJ z dnia 10 czerwca 2020. Warto zwrócić uwagę, że w planowanej nowelizacji przepisów ustawy o VAT (SLIM VAT) ustawodawca zamierza odpowiednio zmienić treść wskazanego przepisu, dopuszczając również inne schematy kompensaty rozliczeń